Die naïeve opmerking was als een mes dat het hart van de oude vrouw doorboorde.
Ze ging zwaar op de stoel zitten en haar handen trilden terwijl ze zich vasthield aan het bed.
Die avond, nadat ze haar kleindochter had gevoed, belde oma Teresita zachtjes naar huis:
“Mang Mario, morgen stuur je de drie zakken rijst, wat kippen en het eigendomsbewijs naar Manilla, oké? Ik regel hier wel iets.”
De volgende ochtend ging oma naar de bank en nam alle 1,3 miljoen pesos op die ze op haar spaarrekening had staan: het geld dat ze had gespaard voor haar oude dag.
Daarna bracht ze haar naar het ziekenhuis, betaalde alle ziekenhuisrekeningen van Maria en betaalde het schoolgeld voor een jaar van Bea.
Maria barstte in tranen uit en knielde voor haar schoonmoeder:
“Mama, waarom heb je dit gedaan? Bewaar dat. Het hoort voor jou te zijn!”
Ze hield de hand van haar schoondochter vast en zei vastberaden:
“Ik ben oud, hija. Ik heb geen geld meer nodig. Maar jij en je zoon – jullie zijn het vlees en bloed van deze familie. Mijn zoon is degene die de misdaad heeft gepleegd, maar ik weet wie echt van hem hield.”
Toen voegde ze eraan toe, haar ogen stralend van vastberadenheid:
“Als Roberto terugkomt, zal ik hem laten zien wat schaamte betekent.”
Drie weken later kwam Roberto weer thuis.
Hij ging lachend het huis binnen en pakte zijn koffer. Hij verwachtte niet dat zijn moeder daar op hem zou wachten, samen met twee buren en een wijkmedewerker.
Ze legde een stapel papieren op tafel en haar stem klonk kalm:
“Dit is het eigendomsbewijs van het huis. Ik heb je naam laten schrappen. Maria is nu de eigenaar. Ik heb haar mijn geld op de bank gegeven. En jij – ga weg uit dit huis. Ik heb geen kind meer zoals jij.”
Maria zweeg en hield de hand van haar dochter stevig vast.
Mevrouw Teresita keek naar de moeder en dochter, haar ogen vertroebeld door tranen maar stralend van trots:
“Dochter, leef goed. De hemel zorgt voor hen die weten hoe ze moeten liefhebben. Uiteindelijk zal het ware en goede hart blijven bestaan.”
Buiten op de veranda scheen de middagzon op het golfplaten dak en de wind bewoog zachtjes het bougainvillea-rek.
Voor het eerst in jaren voelde Maria zich opgelucht –
omdat ze tenminste nog een schoonmoeder had die haar als een echte verwant beschouwde in dit stormachtige leven
Roberto werd bleek en mompelde:
“Ma… alsjeblieft… waarom behandel je me zo?”
Hij keek haar recht in de ogen, zijn stem trilde maar was vastberaden:
“Omdat je je vrouw en kind hebt laten verhongeren terwijl je anderen gelukkig hebt gemaakt. Als je je nog schaamt, ga dan weg.”
